بررسی تاثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد بر روی کمیت و کیفیت چغندرقند در منطقه خوی

اعمال تنشﻫای آبی براساس دو هدف عمده افزایش کارایی مصرف آب و استفاده بهینه از منابع آب و اهداف به زراعی (نظیر افزایش برخی پارامترهای کیفی محصول، جلوگیری از رشد بیﺭویه اندامﻫای هوایی محصولاتی نظیر چغندرقند و…) صورت میﮔیرد. در صورتی که  در مراحلی از رشد گیاه که حساسیت کمتری به خشکی دارد، از مقدار آب آبیاری کاسته شود، میﺗوان ضمن کاهش هزینه‌های آب آبیاری از آب صرفهﺟویی شده و در سایر زراعتﻫا استفاده به عمل آورد و بدین ترتیب کارایی مصرف آب را افزایش داد. این تحقیق با هفت تیمار آبیاری در سه تکرار در قالب طرح بلوکﻫای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی به مدت دو سال (1378 و1380) به مرحله اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل: آبیاری در تمام مراحل، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن، قطع آبیاری در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن و قطع یک نوبت آبیاری در مرحله رشد ثابت، عدم آبیاری در مرحله کاشت تا سبزشدن و قطع آبیاری آخر، قطع آبیاری در مرحله سبز تا  شروع رشد ثابت و قطع یک نوبت آبیاری در مرحله رشد ثابت، قطع آبیاری در مرحله سبزشدن تا مرحله شروع رشد ثابت و قطع آبیاری آخر بودند. نتایج دو سال آزمایش نشان ‌دادکه تیمارهای آبیاری در سطح یک درصد تأثیر معنی‌دار در تولید ریشه و شکر قابل استحصال دارد. در صورتی‌که به توان سبزشدن بذور و نیاز آبی چغندرقند در مرحله اولیه رشد را بدون نیاز به آبیاری توسط بارندگیﻫا تأمین نمود، میﺗوان ضمن کاهش 5/16 درصد در مصرف آب نسبت به تیمار شاهد, شکر قابل استحصال را 3/13 درصد افزایش داد. در این حالت کارایی مصرف آب،70/1 کیلوگرم شکر در هر مترمکعب آب مصرفی در مقایسه با 25/1 در تیمار شاهد حاصل میﮔردید. در صورتی‌که از آبیاری آخر نیز صرف نظر شود، ضمن کاهش 2/21 درصد در مصرف آب،  شکر قابل استحصال نسبت به شاهد 11 درصد افزایش یافته و کارایی مصرف آب به 76/1 کیلوگرم شکر بر مترمکعب آب مصرفی افزایش خواهد یافت. از پارامتر‌های کیفی محصول، درصدقند درسطح یک درصد و مقدار سدیم موجود در ریشه در سطح پنج درصد تحت تأثیر قرارگرفته‌اند. به طورکلی کلیه تنشﻫای آبی وارد شده موجب افزایش درصدقند نسبت به تیمار شاهد شد. قطع آبیاری در مرحله اولیه رشد و قطع آبیاری آخر منجربه افزایش درصدقند گردید، طوری­که درصدقند از 74/12 در تیمار شاهد به 09/16 افزایش یافت. بنابراین افزایش درصدقند، کاهش عملکرد ریشه به علت تنش آبی را جبران نموده و شکر قابل استحصال این تیمار  بیشتر از تیمار شاهد به دست آمده است.